ABOUT


REFUGE PROJECT
των Χατζηνικολάου M.A, Ποδιά N. / by Chatzinikolaou M. A., Podia N.

Η απειλή από εξωτερικούς παράγοντες επιβάλει την ανάγκη για προστασία.


Το πολεμικό καταφύγιο, στον Αδάμαντα της Μήλου, κατασκευάστηκε υπό τις διαταγές του γερμανικού στρατού κατοχής, κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για μία εντυπωσιακή, δαιδαλώδη κατασκευή δώδεκα μεγάλων θαλάμων που διακλαδίζονται δεξιά και αριστερά μίας κεντρικής αρτηρίας, κάτω από τον σημερινό οικισμό του Αδάμαντα. Όλη αυτή η αθέατη πλευρά του νησιού που κρύβει μνήμες μιας ιστορίας που όλοι θέλουμε να ξεχάσουμε, έρχεται σε αντίθεση με το κυκλαδικό τοπίο του νησιού και τους παραθεριστές που το επισκέπτονται κατά χιλιάδες την περίοδο του καλοκαιριού.  Αφορμή για την έκθεση refuge project στάθηκε ο ίδιος ο χώρος, καθώς και η έννοια του «καταφυγίου», όχι μόνο με την ιστορική του σημασία αλλά, γενικότερα, με την ανάγκη στις μέρες μας να καταφύγουμε σε ένα μη υπαρκτό χώρο, σε μια επινόηση ενός προσωπικού καταφυγίου που δημιουργεί ο καθένας χωριστά για να αισθάνεται ασφαλής και προστατευμένος.  
Αφετηρία αυτής της προσπάθειας  αποτέλεσε η έρευνά μας αναφορικά με την αρχική χρήση του χώρου και τις ζωντανές μνήμες μέσα από φωτογραφικό υλικό, ιδιωτικές συλλογές, αφηγήσεις – μαρτυρίες ανθρώπων του νησιού, που έζησαν την εποχή εκείνη.
Το αποτέλεσμα της έρευνας αυτής το μοιραστήκαμε με άλλους 17 εικαστικούς καλλιτέχνες, που προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν, «επανακατοικίζοντας» το καταφύγιο μετά από 70 χρόνια, αναδιατυπώνοντας την ανάγκη για «προστασία» από μια ενδεχόμενη απειλή, με έργα in situ.   
Ο κάθε καλλιτέχνης μέσα στο διάστημα μιας εβδομάδας είχε ένα χώρο «ιδιωτικό» μέσα στο καταφύγιο, όπου εκεί εξέλιξε την αρχική ιδέα του έργου του και μοιράστηκε με τους υπόλοιπους όλη την ευθύνη της συγκατοίκησης και της συνύπαρξης, σε έναν κατά τα άλλα «ανοίκειο» χώρο. Πολλά από τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν βρέθηκαν στο νησί. 
Η μορφολογία του ίδιου του χώρου όπως εσοχές, κρύπτες, αδιέξοδες σήραγγες, νερό και άδειες δεξαμενές, αλλά και υλικά που κάθε καλλιτέχνης έφερε μαζί του, καθώς και προσωπικά ντοκουμέντα, αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη δημιουργία των έργων.
Ο επισκέπτης μέσα από αυτή την αθέατη πλευρά του νησιού, έρχεται σε επαφή με την αναζήτηση νέων αχαρτογράφητων χώρων της πραγματικότητας, που δεν μπορούν να φανερωθούν παρά μονάχα με εικαστικά μέσα.


Επιμέλεια - σχεδιασμός: Χατζηνικολάου Μαρία – Ανδρομάχη, Ποδιάς Νίκος.
http://refugeproject.blogspot.gr/

http://sanatorioproject.blogspot.gr/

 

The war refuge in Adamas, Melos, was constructed under the commands of the German Occupation Army during the Second World War. It is an impressive, complected construction consisted of twelve large chambers, branching on both sides of an axial artery, below the today’s settlement of Adamas. All this invisible side of the island, concealing memories of a story we all wish to forget, comes in sharp contradiction to the Cycladic landscape of the island and the vacationers flocking in thousands here during the summer period.
Incentive for the Refuge Project has been the site itself, as well as the notion of «refuge», not only in its historical meaning but, more generally, in the sense of our today’s need to find shelter in a non existing place, an invention of a personal refuge created by each one of us in order to feel safe and protected.
Point of departure for this attempt has been our investigation concerning the initial use of the place and the living memories through the photographic material, private collections, narrations – testimonies given by local islanders surviving from the war era.
We shared the results of this investigation with 17 other visual artists, who were invited to participate, «re-abiding» the refuge 70 years after, rearticulating so the need for «protection» from a potential threat, by works in situ. 
Every artist, within the span of one week, was given a «private» cell in the refuge, where he developed the initial idea of his work and shared with everybody else the responsibility of cohabitation and coexistence, in an otherwise «unfamiliar» place. A considerable amount of the materials were found on the island. The very morphology of the place, niches, crypts, blind tunnels, water and empty tanks, as well as materials which each artist brought with him, personal documents included, have been a decisive thrust for the creation of the works.
The visitor, through this invisible side of the island, comes to participate in the search for new, invisible areas of reality, which cannot appear but through visual means.     


Curators of the Refuge project: Maria Adromachi Chatzinikolaou & Nikos Podias